Depremden nasıl korunabilirim?

Yeni bir binanız varsa zaten depreme dayanıklı yapılmıştır diye iyi niyetle düşünebiliriz. Ama çoğu apartmanın hiçbir tedbir almadan beklemesi kader değildir.

Genellikle binaların temel sistemleri ve kolon kiriş kalınlıkları ile ilgili bir güçlendirme yapmanın ne derece pahalı ve zahmetli olduğunu biliyoruz.

Bizde maalesef bütün hesaplar binanın asli ağırlığını artırmaya yönelik yapılıyor. Asmolen döşeme yapıp depreme dayanıklı bina yaptım diyenlere selam olsun. Bütün dünya depreme dayanıklı bina yaparken hafif elemanlar kullanıyor. Aynı mantıkla biz de burada size binanızın ağırlığını arttırmayı değil de tam tersine azaltmanın yollarını açıklayacağız. Çünkü deprem ağır binaları daha kötü vurur.

Bir binanın üst kısımlarının ağır olması depremin vereceği zararı arttırır. Yani çatı katındaki 1 tonluk bir ağırlık, zemin kattaki 100 tonluk ağırlıktan daha kötüdür.

Önce çatınızın üstünde fazladan bir ağırlık var mı bir düşünün bakalım.

• Güneş enerjisi ile su ısıtan depolu sistemler varsa bunları hemen söküp atın. Apartman hayatının en büyük problemleri de çatıdan gelir. Ortak karar alınmadan konmuş güneş enerjisi sistemlerini yöneticiniz kimseye sormadan çatıdan indirebilir.
• Ortak kalorifer sisteminizin genleşme (imbisat) deponuz varsa bunu da söküp atın. Yerine kalorifer kazanının hemen yanına kapalı genleşme deposu koyabilirsiniz. İnanın sizin hayatınızdan daha ucuza gelecektir.
• Çatıda su deposu varsa, hele bir de beton depo ise hemen söküp atın. Yerine alt kattaki depo önüne hidrofor koyabilirsiniz.
• Niye en önce içinde su olan şeyleri yok ettik? Çünkü deprem etkisi su depolarında daha fazla görülür. Deprem salınımları suyu bir tarafa iterken binanız ters salınıma geçmiştir bile. Suyun sallanması daha kötü neticeler verir binanıza.
• Çatı arasında kiremit artıkları, apartmandaki bazı kişilerin eşyaları varsa bunları da atın.
• Biraz para harcamayı göze alırsanız çatınızdaki kiremitlerin yerine daha hafif elemanlar kullanabilirsiniz. Alaturka kiremidin 1 metrekaresi 40 kg, Marsilya tipinin 1 metrekaresi 25 kg gelir. Şingıl (Shingle) çatı elemanlarının ise 1 metrekaresi 4-5 kg gelir.

Çatınız hafiflerse depremin size etkisi çok daha az olur.

Peki yeni ev yaptırıyorsanız ne yapabilirsiniz?

Çatı arası teşkil etmeyin. Yani en üst katın tavanı çatı olsun. Böylece çatı kattaki odaların tavanı daha yüksek olur. Kazancınızın ne olduğunu mu merak ediyorsunuz. Hemen söyleyeyim. Yaklaşık 100 metrekarelik bir dairede kazancınız en az 25 tondur. Ama bizim bir huyumuz var ki binalara saçak çıkıntısı yapıyoruz. 10X10=100 metrekare bir dairede 1 metrelik saçak çıkıntısı yapsak çatımız 12X12=144 metrekare olur ki bunun ağırlığı ise 144X0,1X2,5=36 tondur. 36 tonluk malzeme tasarrufu binanızı daha dayanıklı hale getirir. Saçağınızı betonarme değil de, çatı uzantısı olarak daha hafif malzemeden yapabilirsiniz.